مالیات چیست

آیا تا به حال به این فکر کرده اید که مالیات چگونه می تواند بر یک کسب و کار تاثیر بگذارد یا به عبارتی مالیات چیست ؟ یک شرکت باید چه نوع مالیاتی پرداخت کند؟ مالیات چگونه محاسبه می شود؟ تغییرات در مالیات چگونه بر یک کسب و کار تاثیر می گذارد؟
در این مطلب قصد داریم شما را با مقوله مالیات آشنا کنیم و تاثیر آن بر کسب و کارها را مورد بررسی قرار دهیم.

مالیات چیست ؟ مالیات وجوهی است که توسط افراد و شرکت ها به دولت پرداخت می شود و برای تامین هزینه های عمومی در زمینه های آموزشی، زیرساختی، بهداشتی، دفاعی و غیره استفاده می شود.

میزان مالیات به درآمد و دارایی های هر شخص بستگی دارد. در کشور ما، دو نوع اصلی مالیات وجود دارد: مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم.

انواع مالیات

میزان مالیات به درآمد و دارایی های هر شخص بستگی دارد. در کشور ما، انواع مالیات به طور کلی شامل: مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم است.
در ادامه انواع مالیات مذکور را توضیح می‌دهیم و بیشتر در مورد مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم به عنوان دو نوع اصلی مالیات صحبت می‌کنیم. این را هم بدانید که هر یک از مالیات های یاد شده خودشان به انواع مختلف دیگری تقسیم می‌شوند که معروفترین ها را مرور خواهیم کرد.

مالیات مستقیم چیست

مالیات مستقیم نوعی از مالیات است که مستقیماً بر درآمد یا دارایی افراد و شرکت‌ها اعمال می‌شود و پرداخت‌کننده آن نمی‌تواند بار مالیاتی را به شخص یا نهاد دیگری منتقل کند. این نوع مالیات به‌طور مستقیم از مودیان مالیاتی (افراد یا شرکت‌ها) دریافت می‌شود و معمولاً بر اساس توانایی پرداخت آن‌ها تعیین می‌گردد.

در این مالیات، معروفترین آن مالیات بر درآمد است. این مالیات از حقوق کارمند یا درآمد یک کسب و کار کسر می شود و مستقیما به دولت پرداخت می شود. در قانون مالیات اکثر کشورها ، مالیات های مستقیم فزاینده هستند، به این معنی که هر چه درآمد فرد بالاتر باشد، مالیات بیشتری باید پرداخت کند. برخی از نمونه ها شامل مالیات بر درآمد شرکت ها و اشخاص حقیقی و همچنین مالیات بر درآمد حقوق کارمندان هستند.

مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد به گونه ای رایج ترین و معروف ترین نوع مالیات مستقیم و حتی در کل قوانین مالیاتی است. مالیات بر درآمد همانطور که از نامش پیداست، مالیاتی است که بر روی درآمد وضع می شود. البته به این نکته دقت کنید که درآمد را با سود خالص یا سود ویژه اشتباه نگیرید. محاسبه مالیات بر درآمد از ماخذ درآمد مشمول مالیات انجام می شود که همان درآمد بعد از کسر معافیت ها و هزینه ها می باشد. به عبارتی منظور از مالیات بر درآمد به معنای مالیات بر سود اشخاص است یعنی هزینه ها از درآمد کسر می‌شود و سپس به عنوان ماخذ در نظر گرفته می‌شود.

مالیات بر درآمد فقط مخصوص شرکت ها یا مشاغل نمی باشد بلکه کارمندان یا کارگران هم باید مالیات بر درآمد خودشان که همان حقوق هست را پرداخت نمایند.

پرداخت مالیات بر درآمد یک عامل کاهنده از منابع شرکت است که معمولا به صورت وجه نقد می باشد. به همین موجب مالیات بر درآمد بهتر است بودجه بندی و پیشبینی شود تا بعدا که بر نقدینگی شرکت تاثیرگذار شود زندگی شخصی و کاری را مختل نکند. هر شخص حقیقی و حقوقی باید بر مالیات های پرداختنی خود برنامه ریزی داشته باشد و آن را مدیریت کند. تاثیری که مالیات بر هر شخصی می گذارد قادر است به صورت زنجیره وار سایر بخش های زندگی و کاری را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

مالیات غیر مستقیم چیست

مالیات غیرمستقیم نوعی از مالیات است که به‌طور غیرمستقیم بر مصرف کالاها و خدمات اعمال می‌شود و پرداخت‌کننده نهایی آن، مصرف‌کننده است. برخلاف مالیات مستقیم، بار مالیات غیرمستقیم می‌تواند به شخص یا نهاد دیگری منتقل شود. این نوع مالیات معمولاً به‌صورت بخشی از قیمت کالا یا خدمات دریافت می‌شود و مصرف‌کننده در زمان خرید، آن را پرداخت می‌کند.

این مدل از مالیات، به عبارتی مالیات بر هزینه ها می باشد. کسب و کارها مالیات غیر مستقیم را از طرف دولت با اضافه کردن آن ها به قیمت محصولات و خدمات خود جمع می کنند. مالیات غیرمستقیم بازگشتی است، به این معنی که آن ها براساس درآمد شما نیستند. مهم نیست چقدر درآمد دارید، شما هم همان مقدار مالیات را برای کالاها می پردازید. یک مالیات غیرمستقیم رایج، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) است.

مالیات مستقیم و غیرمستقیم را می توان بیشتر و به ترتیب به مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده، مالیات شرکت ها و نرخ کسب و کار ربط داد.

مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده یکی از مالیات های غیر مستقیم محسوب می شود که با نماد VAT ( Value Added Tax ) شناخته می شود. مالیات بر ارزش افزوده بر خرید و فروش کالا و خدمات مشمول اعمال می شود و نرخ مشخصی دارد اما در کشور ما طی سال های متعدد دستخوش تغییرات شده است.

در حال حاضر نرخ مالیات بر ارزش افزوده در کشور ما به طور کلاسیک 9% می باشد. (البته در سال های 1403 و 1404 بر اساس قوانین بودجه به 10% تغییر یافت و مجدد می تواند دستخوش تغییرات حسب قوانین جدید باشد)

مالیات بر ارزش افزوده به این صورت اعمال می شود که زمانی یک کالا یا خدمت توسط فروشنده به خریدار فروخته می شود 10 درصد از مبلغ معامله توسط خریدار به فروشنده پرداخت می شود. فروشنده میزان مالیات بر ارزش افزوده دریافت شده را نزد خود نگه می دارد و به اداره مالیات پرداخت می کند. اگر همان فروشنده بابت خرید و تامین منابع خود مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کرده باشد باید ابتدا مالیات بر ارزش افزوده پرداختی را از مبالغ دریافتی کسر کند و مازاد آن را به دولت پرداخت کند.

این مدل مالیات به طور زنجیره وار در اقتصاد در جریان است تا به مصرف کننده نهایی برسد. مالیات های ارزش افزوده دریافتتی و پرداختنی به عنوان بدهی و طلب هر فعال اقتصادی در نظر گرفته می شود مگر آنکه آن شخص مصرف کننده نهایی باشد که صرفا فقط ارزش افزوده را پرداخت می کند.
به عبارتی کسب و کارها ارزش افزوده ای که دریافت می کنند را نزد خود به امانت نگه می دارند و بعد از کسر ارزش افزوده های پرداخت شده به تامین کنندگان خود که به عنوان اعتبار خود می دانند در فواصل سه ماهه به اداره مالیات پرداخت می کنند.

دریافت و پرداخت های ارزش افزوده بر نقدینگی شرکت تاثیرگذار است و اگر مدیریت نقدینگی مناسبی وجود نداشته باشد باعث بروز مشکلاتی در زمان محاسبه و پرداخت آن می شود.

چرا مالیات برای کسب و کارها اهمیت دارد؟

کسب و کارها انواع مختلفی از مالیات را پرداخت می کنند، از جمله مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده. بنابراین، داشتن یک سیاست مالیاتی کارآمد می تواند به یک کسب و کار در کاهش مسئولیت مالیاتی و افزایش سودآوری کمک کند.

هر تغییری در مالیات ها تاثیر قابل توجهی بر کسب وکار خواهد داشت. به عنوان مثال، افزایش مالیات بر درآمد، درآمد یک بار مصرف مصرف کننده را کاهش خواهد داد (این به آن معنی است که مردم پول کمتری برای صرف کالا و خدمات خواهند داشت، که منجر به کاهش تقاضا و درآمد فروش برای کسب و کار خواهد شد. با درآمد کم تر، کسب وکار ممکن است نتواند در ماشین آلات جدید یا پروژه های مالی مختلف برای رشد و توسعه سرمایه گذاری کند. در صورت ادامه کاهش تقاضا، این شرکت ممکن است پول کافی برای پوشش عملیات روزانه را نداشته باشد.

اثر مالیات بر واحدهای اقتصادی

دولت می تواند مالیات ها را افزایش دهد تا پول بیشتری برای مخارج عمومی و تامین بودجه خود جمع آوری کند، یا مالیات ها را کاهش دهد تا واحدهای اقتصادی تشویق و حمایت شوند. در هر دو مورد، پیامدهای بزرگی در سطح هزینه های مصرفی و کارکرد های تجاری وجود خواهد داشت.

اگر دولت مالیات بر درآمد را کاهش دهد، درآمد مصرفی افزایش خواهد یافت و منجر به هزینه های بیشتر خواهد شد. در مقابل، افزایش مالیات بر ارزش افزوده باعث افزایش قیمت کالاها و جلوگیری از هزینه ها خواهد شد.

در اغلب موارد، کسب وکار ها سعی می کنند افزایش مالیات را به مصرف کننده منتقل کنند؛ اما این موضوع می تواند براساس سطح رقابت در بازار تغییر کند. زمانی که مالیات شرکت ها یا نرخ کسب و کار افزایش می یابد، کسب و کارها بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.

مالیات ها بخش جدایی ناپذیر درآمد دولت هستند که از افراد و کسب و کارها تامین می شوند. دولت می تواند هر سال سیاست های مالیاتی را تغییر دهد. با افزایش یا کاهش مالیات ها، درآمد و هزینه های کسب و کار نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

مالیات درصدی از درآمد یا هزینه ای است که توسط افراد و شرکت ها به دولت پرداخت می شود.
 

مرور نکات و خلاصه موارد مذکور در مقاله :

• دو نوع مالیات وجود دارد: مستقیم و غیرمستقیم.
• مالیات غیرمستقیم توسط کسب و کارها از طرف دولت جمع آوری می شود، به عنوان مثال مالیات بر ارزش افزوده.
• مالیات مستقیم مستقیما توسط افراد و کسب و کارها به دولت پرداخت می شود، به عنوان مثال مالیات بر درآمد.
• مالیات بر درآمد تصاعدی است یعنی براساس درآمد اشخاص است.
• مالیات بر ارزش افزوده مالیات بر کالاها و خدمات خریداری شده است.
• تغییرات در مالیات ها می تواند بر سطح هزینه های مصرفی و خود کسب و کارها تاثیر بگذارد.